Decentralized Autonomous Organization (DAO) là gì? Ứng dụng thực tế của DAO

Trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, kỹ thuật blockchain đã và đang dần thay đổi hệ thống tài chính của mọi người. Ngoài ra, các đặc tính của blockchain như phi tập trung và bất biến … không những có giá trị sử dụng trong một vài ứng dụng tiền tệ như bitcoin, mà cả trong đa ngành khác trong đó có quản lý. Với blockchain, con người có khả năng hoạt động một dạng tổ chức tự động mà không cần tới một bên quản lý trung tâm nào. Điều này gọi là đơn vị tự trị phi tập trung, hay là decentralized autonomous organization (DAO). Vậy DAO là gì? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu trong bài viết này nhé.

DAO là gì?

DAO hay tổ chức tự trị phi tập trung (decentralized autonomous organization) là thực thể do cộng đồng lãnh đạo mà không có đơn vị trung ương. Hoàn toàn tự chủ và rõ ràng với smart contract đề ra các nguyên tắc cơ sở, thi hành lựa chọn đã thương thảo và tại bất cứ quãng thời gian, các đề nghị, biểu quyết có thể được kiểm định công khai.

DAO là gì?

Thông qua DAO landscape 2021 với các mảng: DAO operating systems, protocol DAOs, investment DAO, grants DAO, service DAOs, social DAOs, collector DAOs, media DAOs. Hiện có hơn 100 DAO quản trị hơn 10 tỷ usd tài sản.

DAO hoạt động như thế nào?

Thông qua việc dùng các hợp đồng thông minh (smart contract), DAO có thể hợp tác các dữ liệu bề mặt và thi hành các lệnh dựa theo chúng một cách tự động mà không cần bất cứ sự can thiệp nào của con người.

Các nguyên tắc và các giao dịch (transactions) trong DAO được tích trữ một cách rõ ràng trên blockchain. Các nguyên tắc hay được lựa chọn bởi các bên liên quan thông qua cách thức đã bỏ phiếu. Bình thường, cách các lựa chọn được đưa ra trong DAO là thông qua các đề nghị. Nếu một đề nghị được hầu hết các bên liên quan đã bỏ phiếu đồng thuận (hoặc thực hiện xong nhiều nguyên tắc khác được đặt trong các nguyên tắc đồng ý mạng), thì nó sẽ được làm.

Hiểu theo một cách nào đó thì một DAO công tác tương đồng như một công ty hoặc đất nước, tuy nhiên khác hẳn ở chỗ nó lại vận hành theo kiểu phi tập trung.

DAO hoạt động như thế nào?

Thành viên của DAO không bị trói buộc bởi bất cứ hợp đồng chính thức nào. Họ ràng buộc cùng nhau bởi một mục đích chung và các biệt đãi trên mạng internet gắn với các nguyên tắc tán thành. Các nguyên tắc gây ảnh hưởng đến tổ chức này hoàn toàn rõ ràng và được viết trong ứng dụng mã nguồn mở của mạng đó. Nhưng vì DAO hoạt động xuyên biên giới, chúng có thể phải chịu những nguyên tắc luật pháp khác nhau tùy vào mỗi đất nước.

Tựa như tên của chúng, một DAO có tính phi tập trung và hoạt động hoàn toàn tự động. Nó phi tập trung vì không một thực thể nào có thẩm quyền phơi bày và thi hành các lựa chọn. Và nó tự động vì nó có thể tự hoạt động theo mã máy và các nguyên tắc sẵn có mà không cần ai kiểm soát.

Lúc một DAO được khai triển, nó chẳng thể được khống chế bởi một bên mà thay vào đó được căn chỉnh bởi một cộng đồng người tham gia. Nếu các nguyên tắc quản lý định vị trong giao thức được xây dựng tốt, chúng sẽ hướng đến hệ quả có ích nhất cho mạng. Có thể hiểu theo cách đơn giản, DAO cung cấp một nền tảng để hợp tác mở. Nền tảng này cho phép các cá nhân và tổ chức cùng làm việc mà không cần biết hoặc tín nhiệm lẫn nhau từ trước.

Xem thêm:

Điều gì khiến DAO trở nên đặc biệt?

DAO không giống như những đơn vị truyền thống:

Thay vì bị gây ảnh hưởng đến bởi một tập hợp, các DAO dùng một bộ nguyên tắc được chép ra bằng mã và được thi hành bởi mạng máy vi tính chạy ứng dụng cùng sử dụng.

Để trở thành thành viên của một DAO, thứ nhất người tham gia DAO bằng giải pháp mua tiền điền tử của chúng. Lúc ấy, việc hold thường đem đến cho khách hàng quyền đã bỏ phiếu đối với những đề nghị và đổi mới. Và đương nhiên nó tỉ lệ thuận với lượng tiền của holder.

Bitshares là ví dụ thành công đầu tiên của DAO. Đây chính là một nền tảng thương mại điện tử ảo kết nối người bán và mọi người mà không có đơn vị trung ương. Vào khi đó, bitshares được xem là một doanh nghiệp tự trị phi tập trung (dac), một từ chuyên ngành được đề ra bởi founder Dan Larimer.

Ứng dụng thực tiễn của DAO

Dự án đầu tư tiền điện tử

DAO vẫn còn khá nguyên sơ. Có thể liệt kê một vài dự án đầu tư blockchain trình bày nguyên lý của chúng: bitcoin, bitshares, dash, markerdao, uniswap, bitdao,…
Bitcoin: DAO thô sơ trước hết vì nó vận hành hoàn toàn theo một giao thức đồng thuận, điều hành hành động của một hệ thống to lớn.
Bitshares: tổ chức này kiêu hãnh về kỹ thuật đi trước thời đại. Bằng phương pháp phân phối năng lực tự kiểm soát với chuỗi đã bỏ phiếu nâng tầm, thời gian xử lí 3 giây và nền tảng defi được kết nối sẵn.
Dash: vận hành dựa vào kích thích tiền tệ các bên liên quan, có tên gọi là masternodes. Mọi người trở thành thành viên đã bỏ phiếu lúc họ mua dash. Kết cấu đồng thuận tổng cộng thành viên tham dự và xác nhận lựa chọn theo các nguyên tắc đã đề ra.
MakerDAO: MakerDAO là 1 phần của chuỗi lớn hơn, maker protocol. Nó là DAO dùng cùng với tài sản tiền mã hóa (dai và mkr). Dai là stablecoin này đồng thuận thực hành các giao dịch mà không cần sự có mặt nào của bên thứ ba như ngân hàng, chính quyền. Mkr là token đem đến cho holder giữ quyền biểu quyết,…
Uniswap: uniswap ra mắt native governance token uni. Qua đó, trở thành giao thức phi tập trung, thuộc sở hữu của toàn xã hội.
BitDAO: bit là governance token đi cùng với quyền đề nghị, biểu quyết. Mục đích của bitDAO là tạo nên nền kinh tế mã hóa phi trập trung hiện có cho bất kỳ ai. Một giao thức được kiểm soát bởi bit holder.

Trường hợp rộng hơn

Không chỉ nằm ở việc DAO được những đơn vị tiền ảo hay hoạt động tài chính dùng cho mà nó còn lớn hơn thế:

Chính quyền: DAO sẽ đẩy mạnh kiểm định, đã bỏ phiếu, giám soát thực hành hợp đồng, đấu thầu và nhiều trình tự,…
Tổ chức phi lợi nhuận: cho phép cá nhân nhận quyên góp không để lộ danh tính và chấp thuận nhiều người từ mọi nơi trên toàn cầu. Nhiều người có thể đã bỏ phiếu về cách dùng đồng tiền quyên góp được.
Doanh nghiệp audit: điều chỉnh công tác kiểm định bằng giải pháp đồng ý quản trị dự án đầu tư tự động, thay đổi quan sát và bảo mật tốt hơn.

Trên đây là một số thông tin về DAO mà học viện đầu tư chia sẻ đến bạn. Đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của mình để cập nhật thêm nhiều thông tin kiến thức hữu ích nhé.

Xem thêm: