Bán khống là gì? Tại sao lại phải bán khống?

Trong số các chiến lược giao dịch Forex, có một ý tưởng gọi là Bán khống, hay còn gọi là short sell, vị thế short… Bạn chắc chắn đã nghe thấy những câu nói ngắn gọn từ các nhà giao dịch trong khi thảo luận hoặc trong khi nghiên cứu những điều cơ bản. Vậy bán khống là gì? Trong bài viết này, bạn hãy cùng Học Viện Đầu Tư tìm hiểu nhé.

Bán khống (Short selling) là gì?

Khái niệm về bán khống

Bán khống có thể được hiểu là một cách để kiếm tiền trên các công cụ tìm kiếm (như cổ phiếu hoặc trái phiếu hoặc các công cụ phái sinh) có giá đang giảm.

Định nghĩa của bán khống khá đơn giản: là hành động bán một loại chứng khoán mà nhà đầu tư không sở hữu với hy vọng rằng nó sẽ giảm giá và nhà đầu tư có thể đóng giao dịch để kiếm lợi nhuận từ mức giá chênh lệch. Trong một giao dịch bán khống, nhà giao dịch sẽ mượn một cổ phiếu, bán cổ phiếu đó và sau đó mua lại để trả cho người cho vay.

Ví dụ về bán khống

Cố phiếu của công ty A đang giao dịch với giá 50 USD, nhưng bạn tin rằng giá A sẽ giảm và bạn quyết định thực hiện bán khống để kiếm lời. Bạn mượn 100 cổ phiếu A từ nhà môi giới và bán số lượng cổ phiếu này trên thị trường mở.

Ví dụ về bán khống

Hơn 100 thị trường,T+0, sàn được quy định

50$* quỹ trải nghiệm&bonus lên đến $3000*

Giao dịch đòn bẩy, 0 hoa hồng, spread thấp

Công cụ quản lý rủi ro và học trading FREE

(*Áp dụng các điều khoản)

Tuần sau, cổ phiếu A giảm đáng kể chỉ còn 30 USD, bạn đóng giao dịch và mua lại 100 cổ phiếu A với giá 30 USD. Nếu tính mức chênh lệch của giá cổ phiếu A khi bạn vay (50*100=5000 USD) với giá khi bạn mua lại (30*100=3000 USD), thì bạn thu được một khoản lãi là 2000 USD chưa bao gồm chi phí môi giới và các khoản hoa hồng khác.

Tuy nhiên, trong trường hợp ngược lại, nếu giá cổ phiếu đã mượn tăng, nhà giao dịch sẽ phải đóng giao dịch với một khoản lỗ.

Ưu điểm của bán khống (short selling)

Sau khi biết bán khống là gì, chắc chắn nhiều bạn không biết rằng, bán khống có tốt hay không và dưới đây là một số ưu điểm của hình thức giao dịch này các bạn cần biết:

Nhà đầu tư có cơ hội kiếm lợi nhuận từ các thị trường chứng khoán có xu hướng đang tăng và cả những thị trường có xu hướng giảm khi thực hiện bán khống.
Không cần quá nhiều vốn thời điểm ban đầu, bán khống có thể mang lại mức lợi nhuận lớn.
Bán khống có thể được thực hiện theo nhiều cách khác nhau, đặc biệt là giao dịch trực tuyến dễ dàng, đơn giản.
Với các sản phẩm phái sinh, các nhà đầu tư có thể mở một vị thế mua trên hàng ngàn thị trường mà không cần thực hiện vay theo phương pháp bán khống truyền thống phụ thuộc vào các nhà môi giới.
Mục đích của bán khống bao gồm đầu cơ thu lợi nhuận, phòng ngừa rủi ro cho danh mục đầu tư và đảm nhận vị thế bán.

Nhược điểm của bán khống

Bên cạnh những ưu điểm, bán khống cũng chứa nhiều mặt hạn chế như:

Bán khống có thể là một chiến lực rủi ro vì về mặt lý thuyết và thực tế, một tài khoản chứng khoán có thể gia tăng giá trị trong một thời gian dài hoặc vô thời hạn.
Các sản phẩm đòn bẩy tài chính có thể làm tăng mức độ rủi ro khiến các nhà giao dịch phải chịu một khoản tổn thất lớn khi giá thị trường đang có xu hướng lên.
Trong trường hợp người cho vay chứng khoán muốn thanh lý vị thế của họ và thu hồi chứng khoán đã cho vay, nhà giao dịch có thể phải chịu rủi ro thu hồi do giao dịch đang vay bị ảnh hưởng, rơi vào thời điểm bất lợi.

Bán khống không dành cho người thiếu kinh nghiệm

Các khoản lỗ có thể không bị giới hạn vì giá có thể tăng mãi, các nhà môi giới thường hạn chế việc này bằng việc yêu cầu bạn ký quỹ một khoản tiền trước khi có thể bán khống tài sản. Nếu bạn muốn ngăn những người bán khống mượn tài sản của bạn thì bạn cần phải mở một tài khoản tiền mặt và giao dịch trực tiếp trên thị trường thay vì thông qua nhà môi giới. Dù sao điều này là tốt vì bạn có thể đảm bảo rằng nhà môi giới sẽ không thể dùng tài sản của bạn để làm lợi cho họ.

Việc thua lỗ khi giá tăng và các yêu cầu ký quỹ có thể là một thảm họa đối với những nhà giao dịch thiếu kinh nghiệm, những người không hiểu đầy đủ về rủi ro mà họ thiết lập khi thực hiện một vị trí bán khống.

Tìm hiểu thêm:

Bán khống có tác dụng gì?

Bán khống có thể được xem là một phương thức đầu cơ của một nhà giao dịch chứng khoán hoặc là phương án giảm thiểu rủi ro đối với sự giảm giá chứng khoán của một nhà đầu tư.

Bán khống để đầu cơ thu lợi nhuận

Trên thị trường chứng khoán có một số thời điểm nóng và có xu hướng giảm giá trong tương lai gần, các nhà giao dịch sẽ nhận ra điều này và thực hiện việc bán khống để tối đa hóa lợi nhuận. Tuy nhiên, để thu lợi nhuận từ việc bán khống thì nhà giao dịch và phải có kiến thức và nhiều kinh nghiệm dự đoán xu hướng vì hình thức bán khống này tiềm ẩn nhiều rủi ro cao.

Bán khống để đầu tư phòng ngừa rủi ro (hedging)

Bán khống để phòng ngừa rủi ro là để bảo vệ lợi nhuận hoặc giảm thiểu tổn thất nhiều nhất có thể trong đầu tư bởi sự ảnh hưởng của biến động thị trường.

Bán khống chứng khoán có hợp pháp không?

Tại Việt Nam, hiện nay Uỷ ban chứng khoán Nhà nước chưa cho phép áp dụng hình thức giao dịch bán khống trên thị trường chứng khoán cơ sở. Các nhà đầu tư chỉ có thể kiếm lợi nhuận dựa trên sự tăng giá của cổ phiếu.

Tuy nhiên, trên thế giới, Mỹ, Nhật hay Singapore là những thị trường cho phép bán khống. George Soros là một trong những tỷ phú kiếm được hàng tỷ USD nhờ bán khống.

Mặc dù bán khống chứng khoán chưa được phép trên thị trường chứng khoán cơ sở tại Việt Nam nhưng nhà đầu tư có thể thực hiện việc này dựa trên thị trường chứng khoán phái sinh dựa vào phương thức giao dịch hai chiều của thị trường này.

Cụ thể nhà đầu tư sẽ có thể đặt mình vào vị thế mua hợp đồng và vị thế bán hợp đồng. Khi tham gia vị thế bán hợp đồng, nhà đầu tư sẽ thực hiện bán khống hợp đồng tương lai chỉ số VN30 – sản phẩm phái sinh phổ biến nhất tại Việt Nam. Việc tìm hiểu các kiến thức về phương pháp đầu tư luôn bổ ích với nhà đầu tư chứng khoán, trong đó không thể bỏ qua hình thức bán khống chứng khoán.

Tại thị trường, các sản phẩm phái sinh phổ biến khác bao gồm:

Hợp đồng quyền chọn.
Hợp đồng kỳ hạn.
Hợp đồng hoán đổi.

Bán khống có hợp pháp tại Việt Nam không?

Cách bán khống cổ phiếu tại Việt Nam như thế nào?

Mặc dù tại Việt Nam, hình thức giao dịch bán khống chứng khoán vẫn rất mới lạ nhưng tìm hiểu về hình thức này sẽ giúp các nhà đầu tư thu về lợi nhuận một cách khéo léo. Cách bán khống sẽ được chia sẻ qua các bước sau đây:

Bước 1: Nhà đầu tư mở một giao dịch bằng cách mượn chứng khoán, thường là từ một đại lý môi giới.
Bước 2: Thực hiện lệnh bán số chứng khoán đã mượn trên thị trường. Để thực hiện lệnh bán, nhà giao dịch phải có tài khoản ký quỹ và thường sẽ phải trả lãi cho giá trị của các chứng khoán đã vay trong khi giao dịch đang được thực hiện.
Bước 3: Đợi chứng khoán giảm giá và sau đó, để đóng giao dịch, nhà đầu tư mua lại số chứng khoán đã bán trên thị trường với mức giá thấp hơn giá đã mượn.
Bước 4: Trả lại chứng khoán cho người cho mượn hoặc nhà môi giới và thu lời từ mức giá chênh lệch. Nhà giao dịch phải chịu bất kỳ khoản lãi nào được tính bởi nhà môi giới hoặc tiền hoa hồng tính trên các giao dịch.

Trên thị trường chứng khoán cơ sở

Bán khống chứng khoán tại Việt Nam xét về góc độ pháp luật vẫn chưa được cho phép, tức là không được bán khống cổ phiếu riêng lẻ.

Tuy nhiên, trên thị trường chứng khoán cơ sở vẫn có cách để bán khống. Thực hiện bán khống bằng cách vay mượn chứng khoán sau đó bán giữa các nhà đầu tư cá nhân. Mặc dù hình thức này khá phức tạp và ít phổ biến những vấn đang được diễn ra.

Trên thị trường chứng khoán phái sinh

Để thực hiện giao dịch bán khống chứng khoán hiệu quả trên thị trường chứng khoán, là một nhà đầu tư, các bạn cần cẩn trọng và tham khảo những điều sau:

Kinh doanh trên thị trường chứng khoán phái sinh dựa vào phần giá chênh lệch, vừa bán khống và mua ở các kỳ hạn khác nhau.
Nhà đầu tư có thể mua ở thị trường chứng khoán cơ sở và bán khống ở thị trường chứng khoán phái sinh.
Bán khống khi thị trường chung quá giá trị, định giá cổ phiếu và cả thị trường chứng khoán dựa vào các phương pháp định giá khác nhau.
Thực hiện dựa trên các phân tích kỹ thuật, dựa vào biến động đồ thị của VFVN30 để tối đa hoá lợi nhuận và giảm tối thiểu mức rủi ro.

Tại sao chúng ta lại bán khống?

Các nhà đầu tư có thể thực hiện bán khống ở nhiều thị trường tài chính khác nhau như Forex, vàng, hợp đồng kỳ hạn, cổ phiếu…

Sự kỳ vọng đằng sau việc bán khống là giá tài sản bạn bán sẽ giảm giá trong tương lai. Khi ấy bạn có thể mua lại tài sản với giá thấp hơn nhiều, như vậy bạn có thể trả lại khoản vay và bỏ túi lợi nhuận chênh lệch, tuy nhiên nếu tài sản phải trả lợi nhuận dạng cổ tức thì bạn sẽ phải trả chi phí ấy.

Như một điều khoản trong hợp đồng bán khống, người bán khống sẽ cam kết hoàn trả khoản vay vào một thời điểm nào đó trong tương lai, đồng thời thực hiện thanh toàn tiền lợi tức trong khoảng thời gian nắm giữ

Thật không may cho nhà đầu khi đã mua tài sản qua nhà môi giới của họ, những khoản thanh toán cổ tức mà họ chi trả không được xem là cổ tức đủ điều kiện, vì thế thuế suất cho khoản chi trả này sẽ cao hơn bình thường.

Điểm mấu chốt đó là:

Người bán khống đang đặt cược rằng tài sản đó sẽ giảm giá.
Bán khống có rủi ro cao hơn so với việc đầu tư lâu dài.
Nhà đầu cơ bán khống để tận dụng sự suy giảm trong khi những người phòng ngừa rủi ro bán khống để bảo vệ lợi nhuận hoặc giảm thiểu tổn thất.
Bán khống sẽ mang lại lợi nhuận nếu một nhà đầu tư chắc chắn rằng giá trị của tài sản đó sẽ giảm trong ngắn hạn.

Kết Luận

Bài viết trên đây đã giải đáp một số thông tin chi tiết xung quanh câu hỏi bán khống là gì và việc tìm hiểu những hình thức giao dịch này sẽ giúp các nhà đầu tư dễ dàng kiếm lợi nhuận hơn trên sàn chứng khoán

Xem thêm: