Khớp lệnh trong giao dịch là gì? Nguyên tắc cơ bản trong khớp lệnh

Nếu như mới xem bảng giá chứng khoán vào lúc mở cửa đầu ngày, ngoài các giá cụ thể con số bạn thấy thì còn có thể cả các ký tự lạ như ATO (Hay ATC ở cuối ngày). Đó gọi là lệnh chứng khoán và chúng đã khớp lệnh thành công. Nghe có vẻ khó hiểu nhưng trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giải thích cho bạn khớp lệnh là gì và ý nghĩa của các loại lệnh chứng khoán liên quan.

Khớp lệnh là gì?

Khớp lệnh trong thị trường chứng khoán, là việc thực hiện xong thỏa thuận giữa hai bên bên mua và bên bán trên bảng giao dịch điện tử trực tuyến. Lệnh của nhà đầu tư được ghép với nhau để giao dịch theo mức giá phù hợp với nguyên tắc ưu tiên khớp lệnh của thị trường.

Định nghĩa về khớp lệnh

Xem thêm:

Các loại lệnh giao dịch

Trước khi tìm hiểu về các loại lệnh trong giao dịch chứng khoán, chúng ta cần nắm rõ hai khái niệm về khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục.

Khớp lệnh định kỳ là phương thức giao dịch thực hiện trên cơ sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán chứng khoán tại một thời điểm xác định, để tìm ra mức giá mà tại đó khối lượng giao dịch là là lớn nhất. Khớp lệnh định kỳ thường được các sở giao dịch chứng khoán sử dụng để xác định giá mở cửa và đóng cửa, bao gồm Lệnh giới hạn (LO) và Lệnh ATO/ ATC.
Khớp lệnh liên tục là phương thức giao dịch được thực hiện trên cơ sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán ngay khi lệnh được nhập vào hệ thống giao dịch, bao gồm Lệnh giới hạn (LO) và Lệnh thị trường (MP).

Sau khi tìm hiểu các khái niệm về khớp lệnh, chúng ta sẽ đi vào từng loại lệnh một.

Lệnh giới hạn (LO)

Lệnh LO (Limit Order) là lệnh mua hoặc lệnh bán chứng khoán tại một mức giá xác định hoặc tốt hơn. Lệnh giới hạn có hiệu lực từ khi lệnh được nhập vào hệ thống giao dịch cho đến lúc kết thúc ngày giao dịch hoặc cho đến khi lệnh bị hủy bỏ. Lệnh LO áp dụng với cổ phiếu được niêm yết trên ba sàn là HNX, sàn UPCOM, HOSE và đồng thời có thể sử dụng trong các phiên giao dịch khác. Hiệu lực của lệnh LO được tính từ thời điểm lệnh được nhập vào hệ thống giao dịch đến khi lệnh được hủy bỏ (hoặc khi hết thời hạn giao dịch).

Lệnh ATO

Lệnh ATO (At The Open) là lệnh đặt mua hoặc đặt bán chứng khoán tại mức giá mở cửa. Lệnh ATO ưu tiên trước lệnh giới hạn trong khi so khớp lệnh. Lệnh ATO nhập vào hệ thống giao dịch trong thời gian khớp lệnh định kỳ để xác định giá mở cửa và sẽ tự động bị hủy bỏ sau thời điểm xác định giá mở cửa, nếu lệnh không thực hiện hoặc không được thực hiện hết.

Lệnh ATC

Lệnh ATC (At The Close) là lệnh đặt mua hoặc đặt bán chứng khoán tại mức giá đóng cửa. Lệnh ATC ưu tiên trước lệnh giới hạn khi so khớp lệnh. Lệnh ATC nhập vào hệ thống giao dịch trong thời gian khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa và sẽ tự động bị hủy bỏ sau thời điểm xác định giá đóng cửa nếu lệnh không thực hiện hoặc không được thực hiện hết.

Lệnh thị trường (MP)

Lệnh MP là lệnh mua chứng khoán tại mức giá bán thấp nhất hoặc lệnh bán chứng khoán tại mức giá mua cao nhất hiện có trên thị trường. Lệnh MP được sử dụng trong thời gian khớp lệnh liên tục. Hiện nay, lệnh MP chưa áp dụng trên TTCK Việt Nam.

Nếu khối lượng đặt lệnh của lệnh MP chưa được thực hiện hết thì lệnh MP sẽ được xem là lệnh mua tại mức giá bán cao hơn hoặc lệnh bán tại mức giá mua thấp hơn tiếp theo hiện có trên thị trường.
Nếu khối lượng đặt lệnh của lệnh MP còn và không thể tiếp tục khớp được nữa thì lệnh MP sẽ được chuyển thành lệnh giới hạn mua tại mức giá cao hơn một bước so với giá giao dịch cuối cùng trước đó hoặc lệnh giới hạn bán tại mức giá thấp hơn một bước giá so với giá giao dịch cuối cùng trước đó.
Trường hợp giá thực hiện cuối cùng giá trần đối với lệnh MP mua hoặc giá sàn đối với lệnh MP bán, thì lệnh MP được chuyển thành lệnh giới hạn mua tại giá trần hoặc lệnh giới hạn bán tại giá sàn.

Nguyên tắc cơ bản trong khớp lệnh

Trong mỗi phiên giao dịch, giá giao dịch của mỗi loại chứng khoán được hình thành sau khi khớp các lệnh được nhập vào hệ thống theo trình tự nguyên tắc ưu tiên sau:Ưu tiên về mức giá:

Lệnh MUA có mức giá CAO hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước.
Lệnh BÁN có mức giá THẤP hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước.

Ưu tiên về thời gian: Trường hợp các lệnh mua bán có cùng mức giá thì lệnh nào nhập trước vào hệ thống giao dịch được ưu tiên thực hiện trước.

Ưu tiên về khối lượng: Nếu cả mức giá và thời gian đều như nhau thì lệnh nào có khối lượng lớn hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước. Giá giao dịch được xác định theo nguyên tắc:

Là mức giá thực hiện được khối lượng giao dịch lớn nhất.
Nếu có nhiều mức giá cùng thỏa mãn khối lượng giao dịch lớn nhất thì chọn mức giá gần với giá tham chiếu.
Nếu vẫn có nhiều mức giá thỏa mãn 2 nguyên tắc trên thì mức giá cao nhất sẽ được chọn.

Nguyên tắc cơ bản trong khớp lệnh

Lưu ý:

Lệnh giao dịch tại mức giá khớp lệnh xác định giá mở cửa của chứng khoán nhập vào hệ thống giao dịch có nội dung như lệnh giới hạn, nhưng không ghi mức giá mà ghi là ATO.
Lệnh giao dịch tại mức giá khớp lệnh xác định giá đóng cửa của chứng khoán nhập vào hệ thống giao dịch có nội dung như lệnh giới hạn, nhưng không ghi mức giá mà ghi là ATC.
Lệnh thị trường nhập vào hệ thống giao dịch có nội dung như lệnh giới hạn nhưng không ghi mức giá mà ghi là MP. Các thành viên không được nhập lệnh MP vào hệ thống giao dịch khi chưa có lệnh giới hạn đối ứng đối với chứng khoán đó.

Qua bài viết trên, hy vọng bạn có thêm những thông tin hữu ích trong giao dịch đầu tư. Nếu có thắc mắc, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp sớm nhất. Chúc các bạn thành công!

Xem thêm các bài viết: