Sức ảnh hưởng của lý thuyết thị trường hiệu quả đến giá cổ phiếu

Lý thuyết thị trường hiệu quả là một trong những thuật ngữ rất quan trọng và phổ biến trong thị trường chứng khoán. Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu lý thuyết thị trường hiệu quả là gì và nó có tác động như thế nào đến giá cổ phiếu.

Lý thuyết thị trường hiệu quả là gì?

Lý thuyết thị trường hiệu quả hay giả thuyết thị trường hiệu quả được gọi theo tên tiếng anh là efficient market. Đây chính là giả thuyết được tạo khi giới đầu tư, chuyên môn cho rằng thị trường (cụ thể là thị trường chứng khoán) được hoạt động một cách sòng phẳng.

Nhà đầu tư có thể tìm thấy các ước lượng hay thông số kỹ thuật bằng phương pháp tính, dự kiến trên hoàn cảnh tối ưu có thể xảy ra. Trong đó, việc ước tính hợp lẽ phải trên hoàn cảnh tối ưu là việc nhà đầu tư có thể tính toán được các thông số kỹ thuật trên có sở đã trang bị sẵn các nền tảng để cung cấp dữ liệu.

Lý thuyết thị trường hiệu quả là gì?

Đặc trưng của lý thuyết thị trường hiệu quả

Lý thuyết này đã được tìm hiểu và thành lập từ những năm 50 bởi nhiều nhà nghiên cứu kinh tế học. Mỗi chúng ta có một dẫn chứng riêng để giữ suy nghĩ riêng và đưa ra đánh giá của mình một thị trường ra sao được xem là hữu hiệu.

Căn cứ vào đó, lần đầu định nghĩa thị trường hiệu quả được xem là bởi Kendall vào năm 1953. Thời điểm hiện tại, sau khi đã tìm hiểu các chỉ số chứng khoán ở thị trường Anh và thị trường hàng hóa của Mỹ thì ông đã tìm được chu kì giá. Chu kì này không phải vốn có, nó có mặt liên tục hơn và làm nền tảng để thành lập nên khái niệm và định nghĩa về thị trường hiệu quả của ông.

Chính Kendall đã nói rằng: thị trường mà ở đó giá luôn cho biết các dữ liệu sẵn có thì được biết với tên thị trường hiệu quả.

Thời gian sau, bắt đầu xuất hiện các định nghĩa chuẩn xác và cụ thể hơn về định nghĩa thị trường hiệu quả bởi nhiều chuyên gia. Và cho đến bây giờ, nó vẫn lột tả đúng bản tính của thị trường.

Xem thêm:

Các dạng lý thuyết thị trường hiệu quả

Giả thuyết thị trường hiệu quả dạng yếu

Thị trường dạng yếu hay được biết đến là wear from efficiency. Ở dạng thị trường này, nó không có nhiều biến động và ảnh hưởng đến thị trường.

Giá cổ phiếu của doanh nghiệp ra mắt không có biểu hiện được giá ngay bây giờ mà chỉ cho biết được trong thời gian trước đó. Điều đó có thể hiểu là giá ở tại thời điểm này hay thời gian trước đây không có sự chuyển biến. Tất cả các thông số kỹ thuật mà nhà đầu tư cần như tỉ suất về thu nhập, mức giá và khối lượng giao dịch ra sao.

Sự việc này diễn ra tức là nhà đầu tư đã có thể nắm và dự báo, đến gần dễ dàng. Họ có thể ăn ngay các dữ liệu này để nắm trước xu thế trong thời gian tới. Và cũng mất dần thiết tha, mặn mà giả sử chẳng thể kiếm được lãi lúc đầu tư vào mã cổ phiếu này. Bởi đơn giản là giá không thay đổi trong khi đó đồng tiền lại đang trượt giá từ từ. Như thế thì bây giờ tính hữu hiệu của thị trường là mất dần.

Các dạng lý thuyết thị trường hiệu quả

Giả thuyết thị trường hiệu quả dạng trung bình

Thị trường hiệu quả dạng trung bình theo tiếng anh là semi-strong form efficiency. Nó được nhà đầu tư tìm hiểu một cách cơ bản về kỹ thuật hay về hiệu quả dài lâu cũng không đem đến nhiều sự thay đổi tích cực cho nhà đầu tư.

Vì thị trường này đều sử dụng các điều giả tưởng về tất cả các dữ liệu của doanh nghiệp phát hành chứng khoán đều đã được công khai trên thị trường. Dữ liệu này có thể là trong thời gian trước đó tuy nhiên nó lại chứa toàn thể những gì mà mọi người cần. Giá cổ phiếu, lãi mà doanh nghiệp có được, các con số nằm trong bản thông tin từ công ty.

Với việc đã bị công khai và không có mức chuyển đổi, hiệu quả thấp vậy là thì nhà đầu tư hơi khó để kiếm tìm được các thời cơ để tăng thu nhập cho bản thân.

Giả thuyết thị trường hiệu quả mạnh

Strong form efficiency cho biết được một cách toàn vẹn về thị trường, tin tức rõ ràng và công khai để nhà đầu tư có thể tìm hiểu về đầu tư một cách hiệu quả hơn. Các dữ liệu đó có thể gồm có cả thông tin về nội bộ công ty. Và đương nhiên, nhà đầu tư nào nắm càng sớm các dữ liệu bí mật tuyệt đối đó thì càng tốt. Nguồn tin nội bộ được hé lộ ra ngoài, ai nhanh chân hơn thì người đó đạt được lợi thế. Đó thực sự là sự khác biệt và những việc thật sự quan trọng trong thị trường chứng khoán.

Đặc trưng của dạng thị trường này là sự thống kê của đôi bên dạng lý thuyết thị trường bên trên. Nhưng thật ra, trong thị trường dạng này, thì sẽ không có các dữ liệu hay tìm hiểu tốt nào để nhà đầu tư có thể nhận được lợi tức thì. Cũng có nghĩa là họ chẳng thể làm những điều gì nếu không sử dụng hiểu biết và kinh nghiệm của bản thân vào trong thị trường để sinh lời cho bản thân.

Giả thuyết thị trường hiệu quả tác động như thế nào đến giá cổ phiếu

Đương nhiên, hiện trạng thực tế thị trường thế nào sẽ tác động cực kỳ lớn đến giá cổ phiếu ngoài thị trường.

Giả thuyết thị trường hiệu quả tác động như thế nào đến giá cổ phiếu

Lấy ví dụ một cách đơn giản và dễ hiểu như vậy để mọi người có thể tưởng tượng rõ hơn.

Khi công ty bắt đầu tiến hành một dự án đầu tư nào đó. Giả sử npv>0, chỉ số dương. Dữ liệu này lọt được ra bên ngoài và được các nhà đầu tư biết đến. Họ bắt đầu mong đợi về một dự án đầu tư thành công, nên mua nhiều cổ phiếu hơn. Cổ phiếu xuất bán phần nhiều hơn thì giá cũng sẽ nâng lên do lúc đầu có sự thiếu hụt và cạnh tranh. Như vậy trong thời gian tới, họ hy vọng mình nhận được cổ tức lớn hơn giả sử dự án đầu tư tốt và thế là thôi thúc được giá cổ phiếu thị trường tốt hơn.
Ngược lại, vẫn là dự án đầu tư đó, tuy nhiên không còn tốt và bắt đầu có tín hiệu của việc lỗ vốn. Các nhà đầu tư bắt đầu phát giác ra điều không hay ho và giảm sự đợi chờ của bản thân vào cổ tức trong thời gian tới. Họ bắt đầu bán cổ phiếu của mình ra ngoài để hạn chế lỗ nhiều hơn. Việc bán cổ phiếu rầm rộ cộng thêm các dữ liệu không lạc quan sẽ thổi giá cổ phiếu xuống thấp hơn.

Một ví dụ khác mà thị trường hiệu quả cũng có khả năng tác động đến giá của cổ phiếu là lợi tức ngân hàng tăng.

Giữa hoạt động đầu tư vào cổ phiếu, hưởng lãi suất cuối năm và gửi tiền vào ngân hàng thì cái nào lợi nhuận tốt hơn sẽ được ưu tiên. Trong tình huống này, lãi ngân hàng tốt hơn, ổn định và nhanh nhạy hơn. Nhà đầu tư cũng nhận được mức tiền lãi mong đợi lớn hơn. Thời điểm này, cổ phiếu bán ra quá lớn, nhà đầu tư không còn mặn mà như trước thì cũng khiến giá cổ phiếu thị trường bị hạ xuống.

Đương nhiên, trên thực tế nó có thể có nhiều sự biến động và nhiều điều khác tác động đến. Tuy nhiên về cơ bản, thị trường hiệu quả sẽ đem đến nhiều cơ hội cả về tiền lãi và thử thách hơn cho giới đầu tư.

Như thế là, mình vừa giới thiệu đến bạn định nghĩa và các dạng lý thuyết thị trường hiệu quả ở thời điểm hiện tại cũng như tác động và các ảnh hưởng của chúng đến giá cổ phiếu trên thị trường. Cho dù chưa thể toàn bộ và hoàn chỉnh nhất, nhưng hy vọng thông tin vẫn sẽ hữu ích với nhiều người.

Xem thêm: