Startup hiện đang trở thành một xu hướng thu hút mọi lứa tuổi, mọi lĩnh vực dẫn đến số lượng công ty Startup Việt Nam đã tăng mạnh trong năm 2017 và đặc biệt bùng nổ trong năm 2018, đầu năm 2019. Có thể mọi người biết Startup có nghĩa là gì, nhưng những thuật ngữ Startup không phải ai cũng biết. Để khởi nghiệp, bạn cần biết những thuật ngữ thường dùng trong Startup, để có thể hiểu được cách một doanh nghiệp Startup vận hành là như thế nào.
Những thuật ngữ ban đầu các bạn cần hiểu rõ trước khi khởi nghiệp là Founder, Bootstrapping, Funding.
Thuật ngữ startup: Founder và Co-founder
_Founder: Có nghĩa là người sáng lập, là người tìm ra các ý tưởng, các giải pháp và muốn phát triển nó trở thành một dịch vụ hoặc sản phẩm đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Thông thường, thuật ngữ này dùng để chỉ những nhà sáng lập đơn lẻ.Ví dụ: Jeff Bezos là Founder của Amazon hay Jack Ma của AlibabaCo-founder (nhà đồng sáng lập) thường dùng để chỉ sự hợp tác, đồng hành của nhiều cá nhân hoặc tổ chức với mục đích thành lập một doanh nghiệp hoặc tổ chức cụ thể.Ví dụ: Co-founder của Facebook là Mark Zuckerberg , Eduardo Saverin, Dustin Moskovitz và Chris Hughes, của Google là Sergey Brin và Larry Page Các Founder và Co-founder đóng vai trò quan trọng những bước khởi đầu Công ty Startup trong việc định hướng, đưa ra chiến lược phát triển.
Funding là gì?
Funding là gọi vốn hay kêu gọi vốn đầu tư. Thông thường, các startup gọi vốn khi họ không đủ nguồn lực để mở rộng và phát triển hoặc họ cần một mentor (cố vấn) để định hướng cho những bước tiếp theo của mình. Gọi vốn diễn ra ở rất nhiều vòng (Round) tùy vào năng lực của Startup, và sau mỗi vòng, doanh nghiệp sẽ được định giá lại.
Xem thêm:
- Những điều các startup và các mô hình kinh doanh nhỏ lẻ nên lưu ý
- Thuật ngữ thường dùng của các Sharks và Startups
- 5 công cụ nghiên cứu từ khóa tốt nhất cho Startup
Những vòng gọi vốn các Startup trải qua:
_Crowd Founding: Gọi vốn cộng đồng. Thường nên là vòng đầu tiên để kêu gọi vốn từ các vườn ươm. Ở vòng đầu tiên này, bạn nên quan tâm đến thuật ngữ “Incubator hay Accelerator”.
_Incubator/ Accelerator: Vườn ươm. Giai đoạn đầu trong vòng gọi vốn cộng đồng, khi các Startup bắt đầu kêu gọi đầu tư hoặc cả khi bắt đầu thực hiện ý tưởng, họ có thể liên hệ sự hỗ trợ từ các vườn ươm. Vườn ươm hay còn được gọi là các tổ chức hỗ trợ tăng tốc khỏi nghiệp. Những tổ chức này sẽ đứng ra tư vấn các vấn đề về pháp lý, chính sách, chuyên môn, không gian làm việc và vốn cho các Startup nhằm mục đích chính là giúp Startup có được những khách hàng đầu tiên và dễ dàng kêu gọi vốn từ các nhà đầu tư sau này.
Có thể dễ dàng tìm thông tin về các vườn ươm khi bạn tìm kiếm trên google hoặc Facebook với từ khóa “vườn ươm”. Bạn cũng có thể theo dõi, tham gia các diễn đàn về Startup để biết thêm thông tin và kinh nghiệm
_Seed Round: Vòng hạt giống. Là khi Startup kêu gọi và nhận vốn đầu tư từ nhà đầu tư thiên thần. Vậy nhà đầu tư thiên thần là những ai?
_Angel Investor: Nhà đầu tư thiên thần, là những nhà đầu tư có số vốn nhỏ, thường là những nhà đầu tư cá nhân và thân quen với bạn như gia đình, bạn bè, người thân,…
Giai đoạn đầu các Startup chưa có kinh nghiệm và uy tín, sản phẩm mới vẫn còn trong trứng nước sẽ khó để kêu gọi vốn từ các nhà đầu tư lớn hơn. Chỉ người thân như gia đình, bạn bè những người tin tưởng và hiểu được khả năng của bạn sẽ có khả năng đầu tư cho dự án của bạn nhiều hơn. Tuy nhiên, số tiền đầu tư trong giai đoạn này thường không lớn đủ đến khi sản phẩm thực sự phát triển và mang về doanh thu. Do đó, bạn cần bước vào vòng cấp vốn.
_Serial Rounds: Vòng cấp vốn. Ví dụ: Serial A, B, C,…
Serial A là vòng cấp vốn đầu tiên từ các nhà đầu tư mạo hiểm. Các vòng B, C, … tiếp theo có cần thiết hay không phụ thuộc vào đặc thù và quy mô của từng doanh nghiệp.
Trong vòng cấp vốn này, bạn phải tìm cách liên hệ với các nhà đầu tư lớn hơn như nhà đầu tư tài chính, nhà đầu tư chiến lược.
_Capital Investor: Nhà đầu tư tài chính. Là những nhà đầu tư chuyên nghiệp, thường quản lý những quỹ đầu tư mạo hiểm. Các nhà đầu tư tài chính thường chỉ rót vốn vào những Startup đã có khách hàng, có doanh thu và đang trong giai đoạn mở rộng phát triển. Do đó, để thành công trong giai đoạn này, các Startup nên cố gắng đem về những thành công nhất định trước khi tìm gặp các nhà đầu tư.
_Strategic Investor: Nhà đầu tư chiến lược vừa đầu tư tài chính vừa làm việc với Startup. Họ là người hỗ trợ Startup rất nhiều trong quá trình phát triển công ty.
Một thuật ngữ nữa mà các bạn không thể bỏ qua là Quỹ đầu tư mạo hiểm, – Venture Capital. Một quỹ đầu tư mạo hiểm thường là đồng sở hữu của rất nhiều nhà đầu tư tài chính. Do đó, để lấy được nguồn quỹ này, các Startup sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình thuyết phục các nhà đầu tư.
Khi này, Startup tiếp tục cần tìm hiểu về các kỹ thuật “Piching” để thuyết phục nhà đầu tư.
Thuyết trình với những dẫn chứng thuyết phục mang đến thành công cho Startup
_Piching: Thuyết trình. Vấn đề quan trọng nhất quyết định việc kêu gọi vốn có thành công hay không là thuyết trình. Startup phải trình bày như thế nào để thu hút sự chú ý của nhà đầu tư và họ cảm thấy mình sẽ được những lợi ích gì khi đầu tư phát triển dự án này.
Một số kinh nghiệm cho thấy rằng Startup nên chuẩn bị Slides thuyết trình ngắn gọn, đơn giản, tập trung trong 10 Slides và nêu được điều cốt lõi. Điều cốt lõi đối thu hút nhà đầu tư là lợi ích nhận được từ Startup của bạn là gì.
Các bạn có biết Term Sheet là gì không? Term Sheet là tài liệu đưa ra các điều khoản mà nhà đầu tư yêu cầu đối với Startup. Dù Piching thành công, Startup cũng phải thỏa được những điều kiện mà nhà đầu tư đưa ra trước khi nhận được vốn từ họ.
Nội dung chính của 1 bản Term Sheet thường gồm: số tiền, cách giải ngân, số lượng cổ phần sở hữu, điều kiện thoát,…
- Growth Hacking: là một cách làm Marketing mới dành cho Startup, bắt đầu từ việc tăng trưởng người dùng thay vì làm thương hiệu như trước đây.
- Exiting: Thoái vốn/ Hoàn vốn. Đây là giai đoạn cuối khi Startup đã trưởng thành. Khi doanh nghiệp Startup đã phát triển đủ mạnh, Startup sẽ tiến hành thoái vốn/ hoàn vốn cho nhà đầu tư theo ty lệ đã thỏa thuận. Có 2 cách để Exiting:
Merger and Acquisition (M&A): Mua bán và sát nhập. Startup bán công ty để thu tiền mặt hoàn trả lại cho các nhà đầu tư. M&A có thể là bán toàn bộ hoặc từng phần doanh nghiệp, từng sản phẩm, sở hữu trí tuệ,… Phần lớn Startup không mong muốn chọn giải pháp này. Đây thường là lựa chọn của những doanh nghiệp đã đi vào giai đoạn thoái trào.
IPO: Đưa công ty lên sàn chứng khoán. Lúc này công ty không còn được gọi là Startup nữa vì bất cứ ai cũng có thể trở thành nhà đầu tư bằng cách mua cổ phiếu mà công ty phát hành.
Có thể bạn quan tâm:
- Lãi kép là kỳ quan thứ 8 của thế giới, bạn có biết?
- Đầu tư chứng khoán Việt thế nào với 100 triệu đồng?
- Làm thế nào để kiếm tiền an toàn từ cổ phiếu mới IPO?